7 januari 2021

De zaak van de doorgezaagde doelpalen

In Engeland vinden de halve finales van de FA-Cup al sinds jaar en dag plaats op neutraal terrein. Sinds 2008 gebeurt dat altijd op Wembley, maar daarvoor kwamen meerdere stadions in aanmerking voor het houden van een halve finale. Vooral Villa Park, Hillsborough en Old Trafford werden vaak gebruikt, niet toevallig alle drie stadions met ruimte voor veel toeschouwers. Bij het kiezen van welk stadion werd dan gemikt op ongeveer dezelfde reisafstand voor beide supportersgroepen.

Ook in Nederland is er een tijdje gewerkt met neutrale stadions voor de halve finales van de KNVB-beker. Op woensdag 21 april 1971 vond de halve finale tussen Ajax en NEC bijvoorbeeld plaats in het Haagse Zuiderpark. Althans, dat was de bedoeling. Vlak voor de aftrap kwam het doorgaan van de wedstrijd echter op de tocht te staan vanwege een wel heel bizar probleem.

Toen scheidsrechter Koen Brouwers de aanvoerders Velibor Vasović en Nico de Bree bij zich riep voor de toss, leunde NEC'er Cas Janssens achteloos tegen één van de doelpalen. Tot zijn verbazing, en de hilariteit van een deel van het stadion, duwde hij het hele doel omver. De doelpalen bleken te zijn doorgezaagd. Gênant was dat de scheidsrechter en zijn grensrechters de doelen enkele minuten eerder nog hadden geïnspecteerd en niets bijzonders hadden waargenomen. Nu was er ook wel werk gemaakt van de sabotage, want de zaagsneden waren keurig met gips dichtgestopt.

Spelers van NEC ontdekken dat hun doel gesaboteerd is
Spelers van NEC ontdekken dat hun doel gesaboteerd is.

Helemaal geslaagd waren de saboteurs niet in hun missie. Bij één van de doelen waren beide palen volledig doorgezaagd. Bij het andere doel was echter maar één doelpaal doorgezaagd. Bij de andere paal was men wel aan het doorzagen begonnen, maar na een paar centimeter gestopt. Blijkbaar dreigden ze toen betrapt te worden en hadden het hazenpad gekozen.

Terwijl zo'n twintig man uitrukten om de schade te herstellen, konden de 26.900 toeschouwers in een zo goed als uitverkocht Zuiderpark Stadion alleen maar toekijken en hopen dat de wedstrijd alsnog door zou gaan. De spelers waren inmiddels weer teruggekeerd naar de kleedkamers.

Besloten werd drie kwartier later af te trappen. Dat was te lang naar de zin van NEC-trainer Wiel Coerver: “Deze hele halve finale is voor ons op slag waardeloos geworden. De hele dag heb ik mijn spelers zorgvuldig voorbereid en nu moet je ze nog eens drie kwartier extra geconcentreerd houden. Waardeloos. Voor mij hoeft het niet meer.” Zijn Ajax-collega Rinus Michels was al even weinig enthousiast: “Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt. Ik wacht nog even en dan zal ik voorstellen om de wedstrijd maar af te gelasten.” Scheidsrechter Brouwer voelde er echter weinig voor om de toeschouwers naar huis te sturen: “Dan krijg je ongetwijfeld de grootste moeilijkheden.”

Scheidsrechter Brouwers inpecteert een gesaboteerde doelpaal
Scheidsrechter Brouwer stelt vast dat hij bij de inspectie van de doelen iets over het hoofd heeft gezien: een met gips verhulde zaagsnede

Omdat het nog ging om ouderwetse vierkante doelpalen, diep ingegraven in de grond, was het geen kwestie van even de doelen weghalen en nieuwe plaatsen. Één doelpaal werd vervangen, maar het heien ervan, vocaal begeleid vanaf de tribune, nam veel tijd in beslag. Bij de andere palen bracht men daarom als noodoplossing vijftig centimeter lange houten spalken aan. Zo kon de wedstrijd na drie kwartier wachten alsnog van start gaan. Door het feit dat het doel dat van een nieuwe doelpaal voorzien was gammel en niet bepaald symetrisch oogde, liet Brouwer zich niet weerhouden.

Bizar genoeg was het niet de eerste keer dat dit in het Zuiderpark gebeurde. ADO Manager Eddy Hartmann: “Twee seizoenen terug, voor de competitiewedstrijd ADO - Holland Sport, waren ook de doelpalen doorgezaagd. Toen echter ontdekten we het 's zondagsmorgens en konden we het tijdig herstellen.” Volgens NRC Handelsblad geloofde men in ADO-kringen daarom dat de daders onder de aanhang van Holland Sport moesten worden gezocht. Dat er die nacht ook in de bestuurskamer was ingebroken en voor 500 gulden schade was aangericht, doet inderdaad vermoeden dat het eerder ging om een actie gericht tegen ADO dan om eentje die puur tegen de wedstrijd gericht was.

Toch is er ook een andere verklaring denkbaar. NEC had zich namelijk fel verzet tegen het spelen van de wedstrijd in het Zuiderpark. De club had zelfs een arbitragezaak aangespannen en in de media gedreigd zich uit het bekertoernooi terug te trekken. Toen de Nijmegenaren nul op het rekest kregen, had het clubbestuur eieren voor zijn geld gekozen en besloten de wedstrijd toch maar gewoon te spelen.

Scheidsrechter Brouwers besluit dat de wedstrijd alsnog kan beginnen
De scheidsrechter heeft besloten dat de wedstrijd alsnog kan beginnen

Echt vrede had men echter niet gehad met de gang van zaken. NEC-middenvelder Chris Dekker daags voor de wedstrijd: “Ajax heeft weken geleden al verkondigd geen belangstelling voor de beker te hebben. Vandaar dat het NEC-bestuur Ajax heeft voorgesteld tegen betaling in de Goffert te spelen. Ajax had daar echter geen interesse in. Toen besloot de KNVB, zonder NEC daarin te kennen, ineens om de wedstrijd in het Zuiderpark te laten spelen. En dat terwijl wij de velden van Den Bosch en Go Ahead hadden voorgesteld. Dat zijn neutrale terreinen. Het Zuiderpark is dat niet. Zeker omdat wij ADO in de kwartfinales hebben uitgeschakeld. Je kunt er zeker van zijn dat wij totaal geen steun van het Haagse publiek zullen krijgen. Ik vind dit een vreemde gang van zaken. Ik ben er zelf van overtuigd dat Ajax bij de KNVB meer in de melk te brokkelen heeft dan wij.”

Als het inderdaad om boze NEC-supporters ging, zal het verloop van het duel het er allemaal niet beter op hebben gemaakt. In een spijkerharde wedstrijd had NEC reden zich te beklagen over een niet gegeven rode kaart voor Piet Keizer en over het het feit dat Brouwer Ajax wel een strafschop gaf toen Van Dijk werd vastgehouden, maar NEC niet toen Janssens door Krol en Rijnders onder handen werd genomen. Doelman Nico de Bree: “Als Brouwer wel een penalty geeft aan Van Dijk en niet aan Janssens dan is het duidelijk dat wij van Brouwer hier niet mochten winnen.”

Niet dat de tegenstander, waarbij Ruud Krol de wedstrijd met een gebroken been afsloot, tevreden was over de arbitrage. Suurbier: “Het was vanavond allemaal wel een beetje te hard. Brouwer had er wel wat strakker de hand aan mogen houden. Het was af en toe echt te gek om los te lopen.”

En de saboteurs? Die zijn nooit gepakt. Wie het ook waren, de paalzagers zetten zich met hun actie in iets van een Nederlandse traditie. In 1968 gingen Fortuna '54 en Sittardia samen op in de Fortuna Sittardia Combinatie. Toen het bestuur van de Limburgse fusieclub besloot om de Baendert in Sittard als thuisbasis te kiezen, was dat tegen het zere been van de fans van het Geleense Fortuna '54. Hun manier om hun onvrede duidelijk te maken: het doorzagen van de doelpalen in De Baendert.